PIENIĘŻNO - Zamek średniowieczny

Zamek w Pieniężnie postawiła kapituła warmińska na początku XIV stulecia. Był to organ kościelny, który tworzyli kanonicy wybrani przez biskupa m.in. do: do sprawowania władzy na terenie Warmii i opieki nad główną świątynią - katedrą we Fromborku. Kanonikiem warmińskim bywającym na tutejszym zamku był m.in. Mikołaj Kopernik. Była to warownia typu miejskiego, położona wraz z kościołem nad skarpą nad rzeką Wałszą. Czteroskrzydłowy zamek z wewnętrznym dziedzińcem ucierpiał podczas XV i XVI-wiecznych konfliktów polsko-krzyżackich. W XVII stuleciu stało się z kolei przedmiotem zmagań polsko-szwedzkich, co również doprowadzało do zniszczeń zamku. Mimo przeprowadzanych remontów w XVIII wieku budowla była mocno zdewastowana. Po I rozbiorze Polski Prusacy wykorzystali ją na cele gospodarcze, m.in magazyny. Z powodu złego stanu dwa skrzydła zostały rozebrane w XIX stuleciu.
Później, po odnowieniu i przekształceniu budowla służyła jako niemiecki budynek urzędniczy i sąd rejonowy. Miasto, w tym i zamek, zostało prawie całkowicie zniszczone podczas II wojny światowej. Do naszych czasów przetrwał zrujnowany główny dom zamkowy od strony zachodniej oraz pozbawione dachu niższe skrzydło północne. Próby odbudowy zabytku przez prywatnych inwestorów nie powiodły się. Aktualnie ruina grozi zawaleniem.